Elektrikli Otomobiller ve Satış Sonrası

Otomotiv Sektöründe Elektrifikasyon ve Satış Sonrası.

Çin’in Wuhan kentinden ortaya çıkan ve pandemiye dönüşmesiyle birlikte teknoloji dönüşümü bütün dünyada ve bütün iş kollarında hızlandı. Bununla birlikte insanlar teknolojik çözümlerle birçok rutinlerini ve işlerini evden çıkmadan halledilebileceğini görmüş oldu. İşletmeler de birçok departman için fiziki çalışma zorunluluğu olmadığını çalışanlarla birlikte tecrübe etti. Bu da insanların dönüşüme olan dirençlerini kırdı hatta teknolojik dönüşüm talebi yarattı.

Aynı değişimler otomobil teknolojilerinde de aynı hızla devam ediyor. Bütün dünyada otomotiv sektörü bir dönüşüm içerisinde. Bu dönüşümün yeni iş kolları ve tanımları yarattığı gibi birçok iş kolunda da ileriye dönük tehditler yaratmış durumda.

Elektrikli otomobillerin yaygınlaşması ile birlikte perakende sektöründe bayileri zor günler bekliyor. Mevcutta büyük plaza ve tesislerde hizmet veren otomobil bayilerinin önemli gelir kalemi olan satış sonrası gelirleri ciddi seviyede azalacağı öngörülüyor. Otomobil bayilerinin hizmet şekil ve metotlarında belirgin değişim olacağını düşünüyorum. Hatta bir adım ileri giderek bayilik sistemi model olarak da tamamen değişeceğini düşünüyorum.
Otomotiv sektörünün elektrifikasyonu sadece perakende sektöründe dönüşümlere neden olmayacak. Üreticilerden, tedarikçilere ve lojistiğe kadar birçok iş koluna etki etmeye başladı. Üreticiler, yüksek maliyetler oluşturan teknolojik yatırımları tek başına kaldıramadığından dolayı iş ortaklıkları ve birleşmeler yaparak hayatlarını devam ettirmek istiyorlar.

Tedarikçiler ise elektrikli modellerin pazar payı arttıkça azalan parça çeşitliliği ve mevcut teknolojilerde kullanılan parçaların uzayan kullanım ömürleri ile zor duruma düşecekler.

Şimdi otomobil bayilerinin satış sonrasında yaşayacağı sorunlar ve gelecekte nasıl modellerin oluşacağına bakalım.

Satış sonrası gelirlerinin temelini oluşturan otomobillerin bakım ihtiyacı elektrikli otomobiller ile tamamen ortadan kalmış görünüyor. Belirli kilometre ve süre içerinde yapılması gereken bakım işleminin yerini elektrikli otomobillerde soğutma ve şarj teknolojilerini iyileştirmek üzere yazılım ve güncellemeler alacaktır. Müşteriler bu yazılım güncellemelerine kendileri de internetten ulaşarak yapabileceklerini düşünüyorum. Dolayısı ile bakım ve güncelleme için otomobillerin servise gitme ihtiyaçları ortadan kalkacak ve bayilerin bakım gelirleri de ortadan kalkmış olacak. Bakım işlemleri satış sonrasının en karlı operasyonlarından biridir. Garanti onarımları (Birçok markada işçilik hariç maliyetine onarım), ücretli mekanik onarımlar ve boya kaporta onarımlarına ait karlılık oranları, bakım karlılık oranlarının son derece gerisindedir.
Elektrikli otomobillerde enerji geri kazanımı olarak bilinen reküperasyon (geri kazanım) ile ayağınızı gazdan çektiğiniz an otomobil tekerlerden enerji kazanımı elde ettiğinden fren kullanımı da son derece azalmış durumda. Dolayısı ile ortalama 25 bin km’de olan balata değişimleri de 100 bin km ve üzerinde değişim ihtiyacı doğmaktadır.

Bakım ve periyodik servis anlamında sadece aşağıdaki alanlarda periyodik değişim ihtiyaçları olacak;

1. Pil soğutma sıvısı kontrolü ve değişimi
2. Fren hidroliği değişimi
3. Klima filtresi değişimi
4. Klima gazı servisi
5. Fren balata değişimi (ort.100 bin km)
6. Silecek lastiği ve suyu değişimi
7. KDS (Rot ayarı) ve Balans
8. Lastik değişimi.

Göreceğiniz gibi servisler tarafından yapılacak işlemlerin periyodu hem yüksek hem de temel seviyede yetkinliklerle halledilebilecek işlemler. Bu işlemlere ait gelirlerle bayilerin ayakta kalması çok zor. Yüksek maliyeti olan pillerin ise 8-12 yıl arasında üretici garantisi olduğundan buradan bayilerin kar elde etmesi muhtemel gözükmüyor.

Deloitte yakın zamanda bu dönüşüm ile bayilerin karlılıklarında oluşacak değişimlere ait bir araştırma yayınladı. Araştırmaya göre 2035 yılına kadar bayilerin bakım karları %84 azalacak, elektrikli otomobillerde hareketi parça çok az olduğundan aşınmaya bağlı oluşan onarımlarda %59 azalma arızaya bağlı onarım karlılıklarında %29 ve kazalara ait karlılıkta ise %48 azalma öngörüyor. 

Peki bütün bunların yanında satış sonrası nasıl yapılanacak?

Benim öngörüm artık büyük tesislere ihtiyaç olmadığı yönünde. Bakım ve onarım işlemleri 3 temel seviyede yapılacak. Yukarıda saydığım temel işlemleri yapacak butik ve yatırım malikiyetleri son derece düşük servis noktaları olacak. Hatta tahminim bu işlemleri hali hazırda geniş servis ağı olan Bosch Car ve Oto Pratik gibi yerlere devretmek olacak. Pil ve elektik motoru onarım ve değişimi için merkezi onarım yerleri ve hasar işlemlerinin yapılacağı merkezi onarım yerleri şeklinde yapılanacaktır. Önümüzdeki 5 yılda sektörün nasıl şekilleneceğini hep beraber göreceğiz.