Locomobile

Passenger Cars
1863-1904

Otomobil tarihinin ilk yılları olan 1863-1904 dönemine ait üretilen modelleri içeren ve bu modellere ait renklendirilmiş fotoğrafların yer almış olduğu, benimde uzun süredir almayı planladığım T.R.Nicholson’ın 1970 yılında Londra’da basımını yapmış olduğu ‘PASSENGER CARS 1863-1904’ isimli kitabı Nadir Kitap aracılığı ile bu hafta başında alma şansım oldu. Yazarın Passenger Cars 1905-12, 1913-23 ve 1924-42 serileri ve ayrıca Sports Cars ve Racing Cars serileri de var. Onları da ilk fırsatta edineceğim.

Kitap boyut olarak beklentimi karşılamasa da içerik olarak harika olduğunu söyleyebilirim. Kitabı birkaç gün fırsat buldukça inceledim. Çok ilgili çekici modeller ve bu modellere ait kısa bilgilendirmeler içeriyor. İsmini çoğumuzun belki de duymadığı ancak ilgili tarihlerde otomobil sektöründe ve tüketiciler tarafından bilinen iddialı markalar var. Söylemem gerekir ki gerçekten harika modeller var. Tasarımların hepsi ilgi çekici.

Kitabı inceledikçe belirli aralıklarla buradaki modellere ait bilgiler paylaşmaya karar verdim ve en çok ilgimi çeken Locomobile ile başladım. Locomobile ismi ile dikkat çekici olmakla birlikte dönemin en prestijli Amerikan aracı. Locomobile ismi “Locomotive’’ ve “Otomobil’’ isimlerinin birleşimi ile elde edilmiş. Ben oldukça yaratıcı ve akılda kalıcı buldum.
Locomobile, 1897 yılında gaz jeneratörleri ve müzikal aletler yapan Francis Edgar Stanley basit bir buharlı otomobil yaptı. Bu basit buharlı otomobil birkaç tane sattıktan sonra Françis’in kardeşi Freelan O. Stanley’nin de katılımıyla şirket ABD de 1899 yılında kuruldu.

Locomobile Company’nin ilk arabaları, Watertown, Massachusetts’teki Stanley kardeşler tarafından geliştirilen, oldukça başarılı Stanley Steamers olarak modellenen buharlı arabaydı.

1898 yılında buharlı prototiplerin tanıtımını gören Massachusetts’in Watertown’da Cosmopolitan Dergisi sahibi John Brisben Walker adlı girişimci tanıtımdan çok etkilenmişti. 1899 şirket kurulumundan sonra yapılan buharlı arabalardan etkilenen Walker, Stanley kardeşlere %50 ortaklık teklif etti. Stanley kardeşler öncelkle kabul etmediler. Ancak 2 hafta sonra tekrar gelen Walker hisselerin tamamını almayı teklif etti.

Teklif karşısında şaşkına dönen Stanley kardeşler Walker’in kabul etmeyeceklerini düşündükleri 250.000 $ nakit talep ettiler. Ancak Walker teklifi kabul etti ancak sonrasında Walker gerekli finansmanı bulamayınca asfalt yol yapan komşusu Amzi Lorenzo Barber ile %50 ortaklı olarak şirketi aldı. Stanley kardeşler danışman olarak 1 yıl şirkette kalacaklardı.

Kısa süre içerisinde 2 ortak anlaşamadı ve ayrılma kararı aldılar. 1900 yılında Barber Locomobile şirketini Bridgeport’ta 40 dönümlük arazi üzerine kurulu bir fabrika yaptı.
Ancak buharlı arabalar, su depolarının her 15 ila 20 milde bir yeniden doldurulması gerektiğinden, uzun sürüşler için elverişsizdi.

Locomobile yeni bir motor tasarlaması için o dönem elektrikli motorlarda yapan Andrew Lawrence Riker ile anlaştılar. Locomobile, Riker yönetiminde 1902 yılında benzinli modeli tasarladı, 5.200 adet satış yaparak dünyanın en popüler arabalarından biri oldu.

Üretilen bu arabanın motor bloğu ve dişli kutusu mangan bronzdandı. Şasisi ısıl işlem görmüş çeliktendi. Her motor şasiye yerleştirilmeden önce testler yapılıyor ve beygir gücü kaydı yapılıyordu.

Her şasi birkaç yüz mil yol testinden geçirildi. Üretim, şirketin sloganı olan ” Four Cars a Day – Günde Dört Araba” ile sınırlıydı.

Fotoğraf 2 de resmedilen “16 umaralı” araba şaşırtıcı bir şekilde 258 mil boyunca ortalama saatte 64,38 mil hızla ilerleyerek 1908 Vanderbilt Kupası’nı kazandı.

Locomobile, “Amerika’nın en iyi yapılmış arabası” olarak adlandırıldı. “Amerika’da Yapılmış En İyi Araba” olarak tanımlanan ve aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri’nde üretilen en pahalı ve zarif otomobillerden biriydi. Dönemin otomobil uzmanları tarafından ise Type 1906 modeli “Amerikan Otomobil tarihinin Mona Lisa’sı” olarak adlandırılmıştı. Bu otomobile Andrew Carnegie ve Charlie Chaplin gibi bilinen simalar da sahipti.

1919 yılında marka meşhur Model 48 üretti. Uzun dingil mesafesi ve yaklalık 50 hp motor gücü ile devasa bir otomobil üretti. Locomobile 1922 yılına kadar üretime devam etti.

1922 yılında General Motors Yönetim Kurulundan ayrılan William Crappo Durant 1 Milyon nakit ve tahvil ile Locomobile’i satın aldı. Durant Seri 8 üretti ve Model 48 eskiyen yüünü yenilemek üere yeni tasarımcılar aldı. Ancak temelde Model 48 çok değişiklikler yapılamadı ve 1924 yılına kadar satışı devam etti. 1925 yılında yeni modeli üretilen Model 48 de 1925 sonlandırıldı.

Sonrasın da birkaç model daha yenileyen Locomobile Özellikle Ford’ub seri üretimle daha ucuz maliyetlerle araçlar yapması Locomobil’in sonunu getirdi.

Ve Locomobile firması 1929 yılında kapanma kararı alarak tarihin saylarında yerini aldı.